Tekst: Eva Breukink
Fotografie: Studiorootz | Berber van Beek
Even buiten Barber, achter het huis waar hij is opgegroeid, heeft Avienne de Aquino (1989) zijn varkensboerderij. Hier begint hij in 2007 voorzichtig met zo’n vijftien varkens. Hij is dan achttien jaar. Avienne verdient zijn geld met baantjes in de horeca en als elektricien en brandweerman bij de raffinaderij. Maar hij vergeet nooit wat hij echt wil: een eigen boerderij. Vijftien jaar later heeft M.J. Farm plek voor 400 varkens. Een echt familiebedrijf. ‘M’ en ‘J’ zijn de eerste letters van de namen van zijn kinderen.
Ik heb de boerderij op mijn eigen manier opgebouwd.
Avienne is nazaat van een Curaçaose boerenfamilie. Als jochie loopt hij op ditzelfde terrein tussen de geiten en schapen van zijn ouders. Opa en oma hebben ook nog kippen en varkens. Al die kennis en ervaring wordt van generatie op generatie overgebracht binnen de familie De Aquino. Dat is de basis. Een landbouwopleiding is er niet op Curaçao, dus zoekt Avienne informatie op internet, leest boeken en maakt contact met boerenbedrijven en voedselproducenten in het buitenland. Dat is zijn scholing. En zo krijgt M.J. Farm langzaam maar zeker vorm. De varkensfokkerij is de eerste stap. Avienne werkt toe naar een gemengd biologisch bedrijf. Een boerderij met varkens, vleeskippen en schapen. Een bedrijf dat zelf voedsel produceert voor de dieren, dat afval zo veel mogelijk hergebruikt en waar de beesten voldoende ruimte hebben. M.J. Farm staat voor vers vlees van hoge kwaliteit.
“sOchtends controleer ik eerst of alles in orde is met de dieren en op het terrein en maak de stallen en hokken schoon. Belangrijk is dat alles goed is afgesloten en de dieren veilig zijn. De dieren krijgen eten, als er iets stuk is, repareren we dat en we verzorgen de groentes op het land. Tussen twaalf en vier neem ik pauze. Dan weer dezelfde routine: schoonmaken stallen, voer maken en verdelen, onderhoud, planten. ’s Avonds van acht tot tien opnieuw een break, maar daarna nog naar Bandáriba langs de hotels en restaurants om etensresten op te halen. Tegen 24.00 uur rij ik weer terug naar Barber. Ja, dat gaat zo elke dag, zeven dagen per week.”
Dat zijn de ‘rustige dagen’. Want vijf dagen per week staat Avienne ook nog eens als brandweerman bij de raffinaderij ingeroosterd voor een shift van acht uur: van 7 uur tot 15.00 uur, van 15.00 uur tot 23.00 uur of van 23.00 uur tot 7 uur. Het ophalen van de etensresten doet hij dan of voor zijn dienst begint of juist daarna.
Goed voedsel, voldoende ruimte voor de dieren.
“Hoe ik dat volhou? Ik ben een enorme doorzetter! Dat heeft me gebracht waar ik nu ben. Ik wilde altijd al een eigen bedrijf met dieren. Het duurt niet lang meer en dan kan ik stoppen met het werk bij de raffinaderij. Hier op de boerderij komt een restaurant en zijn straks onze producten te koop. We organiseren ook evenementen. Alles bij elkaar zal dat genoeg geld opleveren.”
“Varkensboer. Dat is mijn leven. Ik doe het met veel liefde. Ik kom ’s ochtends vroeg op de boerderij en vanaf het moment dat ik hier ben, wil ik eigenlijk niet meer weg. Die sfeer, ik hou ervan. Hier met mijn varkens ben ik gelukkig. Als ik zie dat de dieren gezond zijn, voel ik me al goed. Ik probeer altijd iets extra’s voor ze te doen, zodat ze het zo aangenaam mogelijk hebben. Als je dit alleen voor het geld doet, hou je het niet vol. Het is een grote verantwoordelijkheid. Je bent steeds alert om de boel onder controle te kunnen houden.“
“Inmiddels werk ik ruim twintig jaar met dieren. Wat je hoort van anderen en leest in boeken of op internet is belangrijk, maar uiteindelijk moet je het zelf doen. Ik heb mijn boerderij op mijn eigen manier opgebouwd. Een goede, veilige ruimte is heel belangrijk. In het verleden is het gebeurd dat een varken een hartaanval kreeg. In de felle zon kunnen dieren snel uitdrogen. Nu zorg ik voor voldoende schaduw en een aangename temperatuur.”
De filosofie van M.J. Farm is om zo min mogelijk afval te produceren en zo veel mogelijk lokale producten te gebruiken. De mest uit de stallen geeft, vermengd met water, extra voeding aan de bodem van de akker. Bladeren en takken van de papaja- en bananenbomen worden verwerkt in het eten van de dieren. Avienne kiest voor lokale gewassen die voldoende proteïnes en mineralen bevatten, zoals maïs, soja en sorghum (maishi chikí). Daar maakt hij een bijzonder voedzaam en vezelrijk varkenshapje van. Op het terrein staan twee machines om de gedroogde oogst in stukjes te hakken. Het zaagsel laat hij nog een tijdje fermenteren. Zo komen er meer suikers vrij.
Zo veel mogelijk biologisch.
Verschillende hotels en restaurants verzamelen speciaal voor de varkensboerderij hun etensresten in tonnen. Avienne vervoert die kostbare lading in de laadbak van zijn pick-up van Bandáriba naar Bándabou. Daar op zijn boerderij vist hij alles eruit wat niet eetbaar is. Wat overblijft wordt, samen met wat krachtvoer, in een grote mixer vermengd en vermalen. Smullen voor de varkens!
Een varken is een alleseter en beslist geen vegetariër. De restanten vlees die Avienne verzamelt bij de restaurants en supermarkten, krijgen een speciale behandeling. Eerst vier uur flink stoven in een grote zelfgemaakte pan. Eventuele bacteriën worden zo gedood. Dan, als het vlees gaar is, de rest van de dag lekker laten sudderen op hoge temperatuur. De soep is helemaal af met wat vers geplukte kruiden, zoals oregano en limoengras. Echte ‘haute cuisine’ voor de dames en heren varkens.
Een volwassen varken eet vijf kilo of meer. “Eigenlijk is het met een biggetje net als met een baby”, zegt Avienne. “Elke twee, drie weken geef je het wat meer eten en drinken. Ik gebruik een tabel als uitgangspunt en kijk per dier of het te veel of te weinig krijgt.” Avienne gebruikt wat hij te weten komt over voeding en verzorging van varkens, maar past zijn bedrijf aan naar de omstandigheden op Curaçao. Hij ontdekt planten en kruiden die hij kan gebruiken als natuurlijk geneesmiddel. De vrucht van de noni-boom bijvoorbeeld, sentebibu (aloë) en knoflook.
Na al die jaren is hij deels ook de dokter van zijn dieren. Avienne weet wanneer ze welke medicijnen nodig hebben, geeft injecties en kan de vrouwtjes steriliseren. Dat doet hij allemaal zelf. De biggetjes krijgen drie dagen na de geboorte de eerste vaccinatie met ijzer en vitamines. Hij houdt de gezondheid van de varkens steeds goed in de gaten. De veterinaire dienst controleert de poep op parasieten en wormen. Zo nodig krijgt een dier dan antibiotica, maar als het even kan een natuurlijk geneesmiddel.
Mijn varkens zijn bijna nooit ziek.
De varkens van boer Avienne de Aquino zijn zelden ziek. Zij leven in ruime, super schone stallen. Die worden twee keer per dag schoongemaakt en zijn deels open. In de hokken is er continu toevoer van frisse lucht. Stinken doet het dan ook nauwelijks. Rondom de stallen zijn er zelfs verschillende keren feestjes georganiseerd. Maar wel met strikte regels. Avienne zorgt ervoor dat het aantal directe contacten met de varkens beperkt blijft. Een hond, een poes of een bezoeker kan zomaar een bacterie of virus meebrengen. Een kleine parasiet op een slipper kan al fatale gevolgen hebben. Voordat je het weet, raken alle varkens besmet. Preventie en hygiëne hebben daarom de hoogste prioriteit.
De negen beren hebben maar één taak: de vruchtbare, bronstige zeugen bevruchten. Deze macho’s hebben namen, zoals Pancho, Pedro en Terorista. Ze zijn op de boerderij zelf geboren of op het eiland gekocht. Zonder hun zaad valt de productie stil. Afhankelijk van de vraag gaan er wekelijks ongeveer vijftien varkens naar het slachthuis in Parera. Speenvarkentjes van zo’n tien kilo tot volwassen dieren van 115 kilo. De jonge aanwas is dus essentieel. Een luizenleventje hebben de beren zeker niet. Elke week staan er zeven dames te popelen. De beer wordt in het hok bij de zeug gezet om haar te dekken. De bevruchting verloopt verder helemaal via de natuurlijke weg.
Negen beren voor de voortplanting.
Voor de drachtige zeugen is er een modderpoel.
De drachtige zeugen van M.J. Farm worden flink in de watten gelegd. En terecht! Dankzij deze dames kan de boerderij vlees blijven leveren. Zij dragen een nieuwe lichting van twaalf en soms zelfs negentien biggetjes. De drachtperiode duurt drie maanden, drie weken en drie dagen. In die periode lopen de zeugen buiten de hokken op een speciaal terrein achter op de boerderij. Daar kunnen zij lekker in de modder rondscharrelen of poedelen in de moederpoel. Wat beweging houdt de dames fit en voorkomt bijvoorbeeld bekkenproblemen. Drie weken voor de bevalling gaat mama zeug terug in het hok in de stal. Daarna blijven de biggetjes nog een paar weken bij hun moeder.
De varkens groeien op met goed voedsel, voldoende ruimte en in een gezonde omgeving. Dat proef je. “Hoe meer biologische producten de dieren krijgen, hoe beter de kwaliteit van het vlees”, weet Avienne uit ervaring. Op de boerderij hebben de varkens een relaxed en prettig leven. Die optimale verzorging gaat door tot het laatste moment. Net voor vertrek naar het slachthuis worden ze nog even gewassen en lopen dan rustig de trailer op. Onderweg kijken ze nieuwsgierig om zich heen.
Bij het abattoir krijgen de dieren een oormerk en nog wat water van Avienne en zijn zoon. Het vlees van M.J. Farm gaat direct van het abattoir naar een supermarkt, een hotel of een restaurant. Op bestelling verkoopt hij ook samengestelde pakketten. Super vers dus!
De Aquino wil verder. Hij heeft contact met een bedrijf in Europa over de aanschaf van een gasinstallatie. Het methaangas uit de mest kan hij dan gebruiken als energiebron. Die investering betaalt hij uit eigen middelen. In de stallen staan nu speciale kraamhokken. Die heeft hij zelf gemaakt. Het gebeurt wel eens dat moeder zeug, toch al gauw 180 kilo, per ongeluk op een biggetje gaat liggen. Met zo’n kraamhok zijn de kleintjes veilig.
Avienne heeft sowieso meer ruimte nodig om te kunnen groeien. Daarom is hij op zoek naar een stuk landbouwgrond. Dan kan hij op het terrein achter het huis van zijn ouders meer stallen bouwen en zijn plannen voor zijn restaurant en eigen slagerij uitvoeren. Het is allereerst zaak dat de varkensfokkerij optimaal en stabiel draait. Avienne de Aquino doet nu nog het meeste werk zelf. Hij wil de kennis en ervaring die hij heeft graag overdragen op iemand die net zo veel liefde heeft voor het vak als hij. Die persoon kan het werk dan doen in lijn met de filosofie van M.J. Farm. Stapje voor stapje is hij onverstoord op weg naar de boerderij die hij al die jaren voor ogen heeft: een gemengd, circulair en duurzaam bedrijf met varkens, schapen en vleeskippen.
Als de dieren gezond zijn, voel ik me al goed.
