Ron Meekel

Teksto: Eva Breukink
Fotografia: Studiorootz | Berber van Beek

Empresario ábil

E no sa nada di galiña, pero ora Ron Meekel (1971) ripará ku no tin webu di galiña ku ta kana lòs, mésora e ta mira un oportunidat. Meekel ta un empresario. Ta un talento ku e ta haña di su mayornan. Anto dos man drechi. Si e tin un kos den su kabes, e mes por trah’é. Asina Meekel ta sali di un djòp bai otro.

E tin trinta aña na momentu ku e yega Kòrsou ku e boto ku na Hulanda el a transformá den un live-aboard-ship. E idea ta ku lo tin turista na bordo i nan lo ankra na diferente lugá rònt Kòrsou. Pero promé e boto mester krusa e oséano. Tormenta, kompañeronan ku ta hala afó, debe. Alfin na 2007 Meekel ta subi a bordo di e boto ku un tiki mas ku shen florin.

Ora un hende a puntr’é si e por traha un palapa, e no tabatin ni idea di kiko un palapa ta. E ora ei el a bai laman pa observá e konstrukshon di palu ku un dak di palma. Despues di e promé, ta sigui ku un di dos i asina Palcon (Palapa’s and Construction) ta nanse. Kos no ta keda na palapa so, hende tin mester di muebel. Na Caracasbaaiweg Meekel ta kuminsá un tayer pa traha muebel.

Mésora mi a mira merkado pa webu di galiña ku ta kana lòs

RON MEEKEL -

Aya na e depósito e ta duna lès di karpinteria na hende muhé. Te na momentu ku su sanger di empresario ta kuminsá tota atrobe. Hende ta pidi hopi tempu, nan ta deliberá i konsiderá, pa tòg nan no dal bai ku e pedido. Pues e ta bai otro direkshon i e ta kuminsá produsí muebel na serie pa kompanianan den hóreka. Kama pa playa, stul, mesa, kos ta bai bon. Pero e ora ei Meekel ta kòmbersá ku doño di un supermerkado tokante konsumo di webu na Kòrsou. E pregunta ta si e sa kuantu e konsumo di webu ta pa dia? En realidat ta na e momentu ei e simia pa Happy Chicken, e finka pa webu di galiña ku ta kana lòs, a wòrdu plantá.

Mas espasio pa e galiña

No, mi no tabatin nada ku galiña, pero mi a mira potensial. Un finka di galiña no ta rocket-science. Lesa i buska hopi, esei sí. Mi a bin haña sa ku ta prohibí pa importá webu na Kòrsou. Na e isla tin dos produktor di webu grandi. Nan ta di dos famia portugues ku ta tene nan galiñanan den kouchi chikí. Ta asina e idea pa webu di galiña ku ta kana lòs a nanse. Mas i mas hende konsientemente ta skohe pa bon kuminda, ekológiko òf biológiko. Mi a kuminsá ku mashá koutela ku shen puitu. Na momentu ku kos a kuminsá kana, anto mi por a mustra algun sifra, mi a bai banko ku un plan. Nan tambe a mira un merkado i nan a bula aden dunando mi un fiansa.

Mi galiñanan ta kana rònt liber. Aki mi ta kontentu

RON MEEKEL -

“Alfin mi mes a haña e tereno akí, 20.000 meter kuadrá. E hòmber ku tabata hür e di Domeinbeheer tabata e úniko heredero. A pasa e tereno riba mi nòmber. Mésora mi a ekspandé te 2.000 puitu. Di e dos hèktarnan tin 8.000 meter kuadrá ku ta wòrdu usá pa e finka. Riba un pida di e tereno mi ke konstruí un kas, pero promé mester hasi esaki erfpacht. Sino mi no por fia sèn. Pero esei ya ta durando añanan. Na Kòrsou tin hopi hende ta warda riba pida tereno. Esei ta asina inhustu. Mi no por ku esei. Hustamente p’esei mi ta sigui bringa.”  

Mi mes a haña e tereno akí

RON MEEKEL -

Na kuminsamentu gobièrnu tabata oponé ya komo mi tin un preis mas haltu. Mi mester. Un finka ku webu di galiña ku ta kana lòs tin muchu mas trabou ku esnan ku tin galiña den kouchi. E galiñanan ei ta sintá den rei riba otro den nan kouchi, ta pone webu limpi. Na e kompanianan ei ta primi un boton dos biaha pa dia. Un biaha pa duna kuminda, anto un biaha pa saka e webunan. Mi galiñanan ta kana lòs. Nan ta liber. Mi tin gastu mas haltu pa duna nan kuminda, piki i limpia e webunan. Ministerio a menasá di saka mi webunan for di rèki, asta despues ku ministro ya a regla e pèrmit. Esei a kosta mi hopi sèn. E promé periodo ei tabata mashá difísil.

Un galiña ta pone den kareda di 280 webu pa aña.

RON MEEKEL -

“Si, esaki ta otro kos ku un boto ku turista, pero mi gusta esaki. Mi no ta kunukero di galiña originalmente, pues mi mester a saka masha hopi kos afó. Por ehèmpel na kuminsamentu mi no a duna nan bakuna kontra bobo. Bo por mira na e bestia su kabes si ta malu e ta. Of tabatin algun galiña ku no tabata mustra bon. Nan tabata sin smak. Dos veterinario di Veterinaire Dienst a pluma un galiña kompletamente for di otro, aki mes. Esei a impreshoná mi. Nos a duna nan poko vitamina èkstra, anto kos a drecha. Mas i mas mi ta komprondé kon kos ta funshoná, anto kiko e galiñanan tin mester. Ami ta haña ta bai bon asina. Mi ta happy aki. Aki mi ta biba liber i mi tin tur espasio.”

Puitu ipak riba otro

E puitunan ta bin di Hulanda. Mésun dia ku nan nanse, nan ta bai den kaha den avion i nan ta sali, ku nan sertifikado di salú, bin Kòrsou. Ora e puitunan yega Happy Chicken – kasi semper 2.000 – ta haña un kama limpi den un di e hòkinan mas chikí. Kasi nan no tin pluma ainda, anto nan mester tene otro kayente ora solo baha. Na e momentu ei ya Meekel tin mas ku un luna ta yag riba djaka. E ta tira nan mata, e ta pone venenu i trampa. Anochi un djaka por kue dos te tres puitu. Bo no ke tin sentenares di eseinan. Meekel ta kuida su krio bon. Por sosodé ku unu ta kai den un bak’i awa i ta bira muchu friu.

Puitu mester keda seku, kome i bebe bon. Tin biaha tin ku no ta logra bebe pa medio di e sistema di nipel, p’esei semper tin bak’i awa den e kouchi. Na momentu ku e puitunan ta mas grandi i fuerte, nan ta pasa bai un espasio mas grandi. Ta te despues di sinku luna nan ta kla pa pone webu. Den e promé lunanan akí, e kunukero ta kore un gran riesgo. Kriamentu di puitu ta un invershon enorme. Despues di sinku luna bo ta gasta sigur 80.000 florin na kuminda pa 5.000 puitu. 

2.000 puitu nobo kada sinku luna.

RON MEEKEL -

Galiña kontentu

Aya na un lugá alehá na parti ost di Kòrsou, tin 6.000 galiña ta kana lòs den e kouchinan amplio ku Meekel mes a traha. Na algun parti e tela duru pa sombra ta habrí pa mas lus por drenta. Aki aya tin galiña ta baña; tera ta nan awa pa baña aden. Otro ta bebe un tiki awa di e sistema di nipel pa bebe, anto otro ta kome algu na rant di un bak’i plèstik. E kuminda ta wòrdu yená bèk outomátikamente. Asina e damanan ta kana rònt. Meekel no sa kuantu meter kuadrá kada galiña tin esaktamente. Pero en todo kaso mas ku e norma di lei. Sigun lei esaki mester ta 9 galiña pa meter kuadrá. Pasó esei simplemente ta muchu tiki. Gai no ta bonbiní. Un webu fertilisá mester inkubá, anto den e periodo ei un galiña no ta pone webu.

Den e kouchinan di Happy Chicken tin galiña di e rasa Brown Nick. Esaki ta di e mihó galiñanan ku ta pone webu. Otro ku galiña pa karni ku ya despues di sinku siman ta kla pa slaktu, un galiña pa webu ta biba un aña i mei. E ora ei ta yega e momentu kaminda e gastunan di trabou i kuminda ta mas haltu ku e benta di e webunan. E ‘grandinan’ ta wòrdu buská òf regalá. E kouchi ta keda liber i ta wòrdu limpiá rigurosamente pa un grupo yòn di sinku luna.  E kapa diki di mèst ku a forma den algun luna ta wòrdu kitá. E ora ei e kouchi ta kla pa e grupo di mas yòn ku ta bai pone webu na e finka. Promé mester bakuná nan. Kuater ayudante ku ta biba den bisindario, ta yuda pa duna kada galiña un bakuna, pone nan den un kouchi di metal i hiba nan den e kouchi grandi. Anto asina ta bai hinter aña. Kada sinku luna un karga di puitu resien nasé ta yega, anto kada bes e grandinan mester traha lugá pa esnan mas yòn.

Kampion mundial di kuminda pa galiña

E kuminda seku ta bini di Hulanda. Kada luna Happy Chicken ta haña un kònteiner ku mas o ménos 23.000 kilo di kuminda pa galiña. Eiden tin tur kos ku e galiñanan tin mester. Meekel a buska alternativanan pa kumpra kuminda mas serka di kas na Kolombia i Surnam. Pero aya e provedornan tabata mas karu. Pues e ta sigui e eskoho ku otronan a hasi añanan pasá kaba. E kuminda hulandes no ta únikamente mas barata, pero tambe mashá bon mes. Meekel ta di opinion ku Hulanda ta ‘kampion den krio di bestia’ ku e mihó bakanan, porkonan i galiñanan. Esei tin di aber ku e bon koperashon entre sektor agríkola i Landbouwuniversiteit na Wageningen. E tin bèrdura i fruta tambe, pero muchu ménos ku tempu ku tabatin porko ta kana rònt riba e tereno. Su galiñanan tabata haña muchu tiki kalki.

Hulanda ta kampion mundial den kuminda pa krio di bestia

RON MEEKEL -

E ora ei e webunan por kibra den barika di e galiña, anto esaki ta trese riesgo pa sangramentu. Of e kaska ta muchu moli, motibu pa kua hopi di e webunan ta kibra. Banda di esaki un biaha pa luna hinter e populashon ta haña multivitamina èkstra den e awa ku nan ta bebe. Ta pòmp e awa akí saka for di pos ku tin riba e tereno i ta warda esaki den dam. Diariamente mas o ménos 1.500 liter di awa ta bai e kouchinan pa medio di un sistema di pipa. Ku bon kuminda, sufisiente awa i algun vitamina èkstra, e galiñanan ta keda fet. Na Kòrsou no tin e vírùs manera grip di para, motibu pa kua mester sera finka na Hulanda. Pero e galiñanan na e isla ta wòrdu bakuná tres biaha pa aña sí. Nan ta haña bakuna pa otro malesa manera bobo. Meekel ta mashá kuidadoso, anto e no ta laga ken ku ta asínasina riba su tereno.      

Fresku di e kaha

Na promé lugá un webu di Happy Chicken ta fresku. Denter di un siman despues ku el a wòrdu pikí, e mester ta den supermerkado. Esei ta e eksihensia esktrikto ku Meekel a pone su mes. Diariamente un kolaboradó ta piki un promedio di 2.000 webu. E galiñanan a pone eseinan den kashinan spesial den e kouchinan. Esei ta algu otro ku e kareda pa galiña ponedó di webu, kaminda e webu ta kai riba un banda i esaki ta lora bai kaminda e tin ku bai. Un webu ku ta den un kashi pa pone webu aden, ta fis ku santu i shushi dje galiña. Ta p’esei e webunan di Happy Chicen ta wòrdu labá i seká den un espasio spesial promé ku nan bai den nan kaha.  

Warda webu pa por satisfasé e periodonan ku ta mas drùk no ta un opshon. Bo ta rekonosé un webu bieu den un panchi mésora: e proteina dje webu ta plama. Un webu fresku su blanku di webu i dòl di webu ta keda nèchi nèchi pegá banda di otro. Danki na e eksihensia ‘semper fresku garantisá’ ku e mes ta mantené, Happy Chicken ta entregá na resortnan den sektor turístiko Chogogo i Morena i na restorant Kome.

Wak! Kiko nos di shete kunukero, Ron Meekel, tin di bisa!

SERA KONOSI KU MAS KUNUKERO

Coming Soon